Γλυκαντικές Ύλες: Γλυκιά ζωή, χωρίς θερμίδες και επιπτώσεις

Αναρτήθηκε στις 20 Ιουνίου, 2011

Είναι οι γλυκαντικές ύλες ασφαλείς;

Παρά τις διαβεβαιώσεις των αρµόδιων φορέων και των ρυθµιστικών αρχών, ορισµένα µέλη του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αµφισβήτησαν πρόσφατα την ασφάλεια τροφίµων που περιέχουν τεχνητές γλυκαντικές ύλες, ζητώντας µάλιστα την ειδική σήµανση των προϊόντων. Τη δική του απάντηση έδωσε στο πλαίσιο του συνεδρίου της Διεθνούς Ένωσης Γλυκαντικών Υλών (International Sweeteners Association- ISA), στις Βρυξέλλες, o Επίτιµος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου του Southampton, Andrew Renwick, ο οποίος αντέκρουσε πρόσφατες µελέτες που ήλθαν να κατηγορήσουν τις γλυκαντικές ύλες ως ένοχες για την εµφάνιση συγκεκριµένων ειδών καρκίνου και πρόωρου τοκετού. Ο κ. Renwick τόνισε ότι οι µελέτες που γίνονται στα ζώα, χρησιµοποιούν ολοένα αυξανόµενες δόσεις της γλυκαντικής ύλης, ώσπου εκείνη να προκαλέσει κάποια τοξική επίδραση.

Για τη συσχέτιση της κατανάλωσης γλυκαντικών υλών και πρόωρου τοκετού, εξαιτίας της παραγωγής µεθανόλης κατά το µεταβολισµό της ασπαρτάµης, ο καθηγητής τόνισε πως οι ποσότητες µεθανόλης που απελευθερώνονται είναι αµελητέες. Επιπλέον, ότι υπάρχουν δεκάδες άλλες αιτίες που µπορούν να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό, όπως το κάπνισµα, ο διαβήτης, η κακή διατροφή, το στρες και η παχυσαρκία. Άλλωστε, η ασπαρτάµη δεν είναι η µοναδική πηγή µεθανόλης στη διατροφή µας. Μεθανόλη, και µάλιστα σε µεγαλύτερη ποσότητα, προκύπτει και κατά τον µεταβολισµό της πεκτίνης, ουσίας που περιέχουν τα µήλα.

«Για τις γλυκαντικές ύλες, κυρίως δε για την ασπαρτάµη, έχουν γίνει περισσότερες µελέτες περισσότερες από ό,τι για κάθε άλλο πρόσθετο τροφίµων», τόνισε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Renwick.

Βοηθούν στο αδυνάτισµα;

Ένα από τα βασικά συµπεράσµατα του συνεδρίου ήταν ότι τα ολιγοθερµιδικά γλυκαντικά ικανοποιούν τη φυσική µας επιθυµία για γλυκιά γεύση, χωρίς να αυξάνουν το βάρος µας.

Συγκεκριµένα, ο Δρ Τommy Visscher, ειδικός σε θέµατα παχυσαρκίας, κάνοντας µια ανασκόπηση των ερευνητικών δεδοµένων, συµπέρανε ότι η χρήση ολιγοθερµιδικών γλυκαντικών για την υποκατάσταση της ζάχαρης σε τρόφιµα και ποτά, µπορεί να παίξει σηµαντικό ρόλο στη διευκόλυνση της απώλειας κιλών και στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους.

«Η επιθυµία µας για γλυκιά γεύση δεν έχει αλλάξει εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Αυτό που έχει αλλάξει, είναι ότι τρώµε περισσότερο και ασκούµαστε λιγότερο. Τα ολιγοθερµιδικά γλυκαντικά µπορούν να βοηθήσουν, καθώς µας επιτρέπουν να απολαµβάνουµε το γλυκό που επιθυµούµε, χωρίς να επιβαρύνουν τη συνολική ηµερήσια θερµιδική πρόσληψη», σηµείωσε ο Hans Heezen, Πρόεδρος της ISA.

Την άποψη αυτή υποστήριξε και η ανεξάρτητη σύµβουλος για θέµατα διατροφής Δρ Margaret Ashwell, παρουσιάζοντας µετα-ανάλυση που πραγµατοποίησε η ίδια (2006), από την οποία και προέκυψε ότι τα ολιγοθερµικά γλυκαντικά συµβάλλουν πράγµατι στην απώλεια βάρους. Μάλιστα υπολόγισε ότι, αντικαθιστώντας κανείς τη ζάχαρη µε γλυκαντικές ύλες, χωρίς καµία άλλη αλλαγή στον τρόπο ζωής και διατροφής του, µπορεί να µειώσει την ηµερήσια θερµιδική του πρόσληψη κατά 10% και να οδηγηθεί σε απώλεια βάρους 0,2 κιλών την εβδοµάδα! Γι’ αυτό και απηύθυνε το εξής µήνυµα στους καταναλωτές: «Βάλτε στον καφέ και στο τσάι σας γλυκαντικό αντί για ζάχαρη και αντικαταστήστε τα αναψυκτικά µε ζάχαρη µε εκείνα που περιέχουν γλυκαντικά. Είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να χάσετε κιλά ή να διατηρήσετε το βάρος σας, χωρίς η διατροφή σας να χάσει τη γεύση της».

Οι αριθµοί

• 4,3% η αύξηση που παρουσίασε το 2002 η παγκόσµια κατανάλωση γλυκαντικών υλών, έναντι αύξησης 3,1% στην παγκόσµια κατανάλωση ζάχαρης
• Στο 11% το µερίδιο των ολιγοθερµιδικών γλυκαντικών υλών στην παγκόσµια αγορά γλυκαντικών το 2002, έναντι ποσοστού 8% το 1990.
• 9 ολιγοθερµιδικές γλυκαντικές ύλες είναι αυτή τη στιγµή εγκεκριµένες στην Ε.Ε για χρήση σε τρόφιµα και ποτά: η ακεσουλφάµη-K (E950), η ασπαρτάµη (E951), το άλας ασπαρτάµης – ακεσουλφάµης (E962), το κυκλαµικό οξύ (E952), η νεοεσπεριδίνη DC (E959), η ζαχαρίνη (E954), η σουκραλόζη (E955), η θαυµατίνη (E957) και η νεοτάµη (E961).
• >50% των ενηλίκων στην Ευρώπη είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι
• µείωση του συνολικού βάρους κατά 2-3% αρκεί για να οδηγήσει σε σηµαντική µείωση του κινδύνου εµφάνισης διαβήτη και άλλων ασθενειών, που σχετίζονται µε την παχυσαρκία.

Μύθοι & αλήθειες

Ο σύµβουλος σε θέµατα διατροφής Ewan Currie επεχείρησε, στο πλαίσιο του συνεδρίου του ISA, να διαλύσει κάποιους από τους κραταιούς µύθους γύρω από την ζάχαρη και τις γλυκαντικές ύλες:

1. Η ζάχαρη είναι η αιτία όλων των νοσηµάτων του σύγχρονου πολιτισµού.

Το πρόβληµα της αύξησης του σωµατικού βάρους και της παχυσαρκίας έχει άµεση σχέση µε το ισοζύγιο µεταξύ της ενέργειας που προσλαµβάνουµε και εκείνης που καταναλώνουµε. «Είµαστε προγραµµατισµένοι να τρώµε όταν η τροφή είναι διαθέσιµη. Σήµερα όµως, η διαθεσιµότητα της τροφής αυξάνει διαρκώς, ενώ παράλληλα γίνεται πιο προσιτή οικονοµικά». Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ το 1981 ξοδεύονταν στο Ηνωµένο Βασίλειο 146 δισεκατοµµύρια λίρες σε φαγητό, ποτό και καπνό και το ποσό αυτό αντιστοιχούσε στο 23% της συνολικής δαπάνης των βρετανικών νοικοκυριών, το 2005 το ποσό αυτό ανήλθε στα 748 δισεκατοµµύρια, συνηγορώντας µόλις στο 13% της συνολικής δαπάνης.

2. Η ασπαρτάµη είναι η αιτία όλων των νοσηµάτων του σύγχρονου πολιτισµού.

Ο κ. Ewan Currie αναφέρθηκε σε διάφορα e-mail που χαρακτηρίζουν την ασπαρτάµη «πηγή κακού» και υπογράφονται από την Betty Martini, αµφισβητώντας ευθέως την αξιοπιστία της, αλλά και την ίδια τη σχέση της µε τον ιατρικό κόσµο.

Ο ίδιος αντέκρουσε και τις φήµες που κάνουν µέσω Διαδικτύου το γύρο του κόσµου. Μία από αυτές µάλιστα, που έκανε την εµφάνισή της την περασµένη χρονιά, έλεγε πως η ασπαρτάµη αρχικά αναπτύχθηκε σαν δηλητήριο για τα µυρµήγκια! «Πρέπει να σας απογοητεύσω, η ασπαρτάµη δεν θα σκοτώσει τα µυρµήγκια σας», σηµείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Currie.

3. Οι άνθρωποι ανησυχούν για την ασφάλεια των ολιγοθερµιδικών γλυκαντικών υλών.

Τα αποτελέσµατα έρευνας που πραγµατοποιήθηκε στις ΗΠΑ, στη Μεγάλη Βρετανία, στη Γαλλία και στη Γερµανία έδειξαν ότι οι καταναλωτές θεωρούν πολύ πιο κακό πράγµα για την υγεία τους τη ζάχαρη (43%), το λίπος (32%), το αλάτι (15%) ή τα συντηρητικά (6%), παρά την ασπαρτάµη.

Αλλά και στην Μεγάλη Βρετανία των 60.000.000 κατοίκων, όπου περίπου τα 40 εκατοµµύρια καταναλώνουν τακτικά ασπαρτάµη, τα παράπονα και οι καταγγελίες που έχουν γίνει, στην Αρχή για την ασφάλεια των τροφίµων δεν ξεπερνούν τις 7 περιπτώσεις/ έτος.

4. Οι καταναλωτές διστάζουν να αγοράσουν προϊόντα που περιέχουν ολιγοθερµιδικές γλυκαντικές ύλες.

Η αγορά των ολιγοθερµιδικών γλυκαντικών υλών παρουσιάζει αξιοσηµείωτη αύξηση τα τελευταία 30 χρόνια, ιδίως στη δυτική Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Ηνωµένο Βασίλειο, το 2010, το µερίδιο των αναψυκτικών λίγων θερµίδων (που περιέχουν γλυκαντικές ύλες) στη συνολική αγορά των αναψυκτικών ανήλθε στο 51%, προσπερνώντας τα κλασικά αναψυκτικά µε τη ζάχαρη, που περιορίστηκαν στο 49%.

5. Οι ολιγοθερµιδικές γλυκαντικές ύλες σε κάνουν να θέλεις να φας περισσότερο.

Στο σηµείο αυτό, ο κ. Ewan Currie τόνισε πως τα ολιγοθερµιδικά γλυκαντικά µπορούν, αντίθετα από τον παραπάνω ισχυρισµό, να βοηθήσουν κάπως στη διατήρηση ή την απώλεια βάρους ενός ανθρώπου. Αρκεί ο τελευταίος να µην έχει «προαποφασίσει ότι θα περάσει την υπόλοιπη ζωή του καθισµένος σε ένα καναπέ»!